De deeleconomie heeft niet dé toekomst volgens deze Delftse hoogleraar

Vrijwel ieder bedrijf wil er iets mee: het Internet of Things (IoT). Maar wat dan? En belangrijker: wat levert het me op? De aanpak is doorgaans pragmatisch. Zonde, zegt hoogleraar IoT aan de TU Delft Gerd Kortuem. Volgens hem moeten we IoT meer zien als een tool dan een doel op zich.

Het is nu meer dan ooit belangrijk om strategisch te kijken waar je als organisatie wilt staan.

“We bevinden ons momenteel in een diensteneconomie”, zegt de professor. “Hiervoor waren organisaties vooral geënt op het leveren van producten, dat verschoof langzaam maar zeker naar het leveren van diensten en dat zal in de toekomst verschuiven naar het leveren van uitkomsten.”

“Zo is deelvervoer nu nog een dienst”, stelt Jelmer Letterie, IoT-expert bij Vodafone. “In de uitkomsteconomie, wanneer alle routes en opties dankzij doorontwikkeling van IoT volledig zijn vastgelegd, reken je straks af per bestemming.” Hij benadrukt dat Vodafone een grote rol kan en wil spelen in de evolutie naar de uitkomsteconomie, met behulp van IoT.

“Zo kunnen we met behulp van IoT de kosten van bepaalde ritten voorspellen en kunnen vervoerders op basis daarvan concurrerende prijzen bieden, zodat mensen betalen voor een rit naar Schiphol in plaats van de tijd of de afstand die ze hebben afgelegd. Uber gebruikt dit al. Je ziet wat de kosten van een rit worden en als het druk is, betaal je een premium. Wil je goedkoper reizen, dan deel je de auto met anderen.”

Kortuem is ervan overtuigd dat IoT een grote rol speelt in de ontwikkeling naar deze economie. “Het is een nieuw instrument dat ons de mogelijkheid geeft de wereld om ons heen te meten op een manier die voorheen nooit mogelijk was. En de informatie die we verkrijgen, kunnen we terugvoeren in systemen, zodat dingen slimmer of beter worden.”

Hij doet momenteel onderzoek naar hoe IoT als hulpmiddel kan worden ingezet bij de ontwikkeling van producten. Dat hoeven niet per se slimme producten te zijn. “In dat onderzoek bekijken we IoT sec als tool. Zo hebben we data over menselijk gedrag verzameld met behulp van IoT en dat in het ontwikkelproces gebracht van bepaalde producten. Zo weten we bijvoorbeeld sneller of producten gebruikt gaan worden en hoe we ze kunnen optimaliseren.”

5G is cruciaal voor het succes van IoT

IoT heeft impact op alle industrieën, zegt Kortuem. Hij is ervan overtuigd dat IoT een grote rol speelt in de ontwikkeling naar deze economie. Toch is alleen IoT niet voldoende om die verandering te bewerkstelligen.

“We kennen de voorbeelden van de deeleconomie, denk aan Uber en AirBnB. Maar we zien nu ook allerlei nieuwe woonvormen ontstaan bijvoorbeeld, of wijken waarin energie opgewekt en verdeeld wordt. IoT kan daarin een grote rol spelen, maar het succes ervan hangt enorm af van andere factoren die deze veranderingen in onze maatschappij bewerkstelligen.”

Ook Letterie ziet allerlei nieuwe toepassingen in de maatschappij ontstaan door gebruikmaking van IoT. “Neem bijvoorbeeld de deel-toepassingen. Steeds meer, vooral jonge, mensen willen geen auto of fiets bezitten, maar gebruiken een sharing-oplossing.”

Volgens hem is dit één van de stappen in de evolutie van onze economie. Met de komst van 5G zullen ook zaken als zelfrijdende auto’s een stapje dichterbij komen, omdat die technologie ervoor zorgt dat data met grote snelheid en met een bijzonder lage vertraging kunnen worden verstuurd. “IoT zonder 5G is geen lang leven beschoren”, zegt Letterie.

Nieuwe generatie pure IoT-spelers ziet het licht

Dat IoT voor vrijwel iedere organisatie een belofte behelst, is zowel een kans als een gevaar. Bestaande bedrijven hebben grote moeite om hun businessmodel aan te passen met behulp van IoT. “General Electric heeft dat geprobeerd, maar ze realiseerden zich dat deze verschuiving dermate moeilijk was, dat ze ermee gestopt zijn”, zegt Kortuem.

Hij voorspelt dat er over enige tijd pure IoT-bedrijven ontstaan: organisaties die from scratch zijn gestoeld op IoT en niet hun huidige businessmodel hoeven om te gooien om IoT-diensten te kunnen bieden. Net zoals we dat met de opkomst van internet zagen en organisaties als Google en Amazon ontstonden. “Om daar te komen, zullen we logischerwijs in de nabije toekomst vaker horen over negatieve ervaringen van bestaande organisaties die de transitie naar IoT-speler proberen te maken. Ik denk dat er straks een nieuwe generatie bedrijven komt die een aantal huidige grote spelers gaat beconcurreren.”

Winstgevende business cases en kennis verzamelen

De hoogleraar ziet veel bedrijven experimenteren met IoT. Op dit moment ligt volgens hem vooral de nadruk op het vinden van een winstgevende business-case. “Het is belangrijk om te bekijken hoe je als organisatie de dingen die je doet met behulp van IoT slimmer, sneller of goedkoper kunt doen.”

Daarvoor is het noodzakelijk om kennis in huis te halen. Niet eenvoudig, omdat die kennis niet breed verkrijgbaar is in de markt en het tijd kost om kennis en ervaring op te bouwen. Dat is waar een samenwerking met een partner soelaas kan bieden.

Dat benadrukt ook Letterie: “We adviseren onze klanten om klein te beginnen en van daaruit, met onze kennis en ervaring achter de hand, het gebruik van IoT te laten groeien in het bedrijf.”

Dit is het negende artikel in een reeks over IoT in samenwerking met Vodafone. Lees hier meer over de poging van General Electric om hun businessmodel aan te passen.

Bij Vodafone draait het Internet of Things niet alleen om things, maar vooral om mensen en de dingen die zij ermee doen. Of het nu gaat om slimmer en efficiënter werken, kosten besparen in je dagelijkse productie of een disruptief product lanceren: het Internet of Things van Vodafone maakt het mogelijk. Begin vandaag nog op vodafone.nl/iot.